Marktplaats Fraude en Oplichting

Marktplaats, wie kent deze oer-Hollandsche verkoop website niet? In Nederland maken we weinig gebruik van het degelijke eBay en ook niet van het krachtige Amazon. Mondjesmaat gebruiken we AliExpress maar wat we vooral veel gebruiken is ons eigen Nederlandse Marktplaats. Toegegeven, ook ik gebruik Marktplaats en het werkt boven verwachting goed. Mijn spulletjes worden meestal snel verkocht en als ik iets zoek moet het gek zijn wil het niet op Marktplaats te vinden zijn. Deze blogpost gaat niet over de effectiviteit van Marktplaats en ook niet over de kracht van het medium. Deze post gaat over de ongemakken van Marktplaats en de oplichterij die hier te vaak, te veel en meestal onnodig op voorkomt.

Zoals al toegegeven in de intro is Marktplaats een mooi medium. Echter kent Marktplaats ook zijn ongemakken. Deze post schrijf ik n.a.v. diverse oplichtpogingen via het Marktplaats medium bij mijn vrouw en vrienden. In deze post laat ik alle positieve aspecten achterwege en ga ik wat dieper in op alle nadelen van Marktplaats. Lees deze post als een educatief voorbeeld. Een gewaarschuwd mens telt immers voor 2… toch?

Marktplaats is onderdeel van de E-Bay groep en ondertussen 20 jaar oud. Marktplaats begon in 1999 met gemiddeld 5000 advertenties per dag en verwerkt nu 350.000 advertenties per dag.

Mijn haat-liefde verhouding met Marktplaats begint altijd al vroeg, namelijk bij de openingspagina.

Is dit progressie van de laatste 7 jaar…? Toegegeven, Marktplaats draait alweer een tijdje mee en ok, toen Marktplaat in 1999 begon zag het er zo uit:

Marktplaats is dus 20 jaar oud en de visuele progressie van Marktplaats is toch altijd wel minimaal geweest. Voor mij is Marktplaats geen site die modern oogt en mij bekruipt dan ook altijd het gevoel dat het met de overige zaken dan ook wel niet zo denderend gesteld is. Maar goed, vanuit de stellingen “less is more” en “never change a winning team” is het misschien niet verstandig om veel aanpassingen te doen. Kennelijk werkt het.

Maar … de buitenlandse grote broer van Marktplaats, E-Bay en onechtelijke zus CraigsList zien er wat mij betreft toch echt beter uit:

Maar uiteraard is innerlijk belangrijker dan uiterlijk dus laten we eens kijken naar een aantal security zaken van Marktplaats.

Certificaat
Het Marktplaats certificaat is in ieder geval dik in orde!

Marktplaats maakt gebruik van een extended DigiCert certificaat welke een dikke A score haalt met als enige opmerking dat er nog een paar ciphers ondersteund worden die als “weak” worden aangemerkt.

Cookies
Als je voor de eerste keer Marktplaats bezoekt krijg je een cookie melding. Klik je de melding weg dan komt deze niet meer terug en klik je simpelweg elders op de website zonder impliciet de cookie rommel te accepteren, ook dan verdwijnt de melding. Marktplaats heeft nog een veel groter cookie statement waarin staat dat niet alleen cookies, maar ook web beacons, flash pixels en vele andere technieken gebruikt worden. Je mag deze vrij blokkeren (als je browser die mogelijkheid heeft) maar zonder eigen initiatief passen ze het wel toe en sturen ze alle data die ze vergaren door naar hun “vertrouwde partners” en “advertentie netwerken”. Wees gerust… Marktplaats volgt je overal en altijd. Wat mij betreft niet netjes en zelfs een beetje tegen de regels.

In het privacy statement is te lezen wat men allemaal verzameld en feitelijk komt het neer op “alle data die verzameld kan worden wordt ook verzameld en gebruikt”:

Dat gezegd hebbende, de gebruiker heeft via zijn account welde optie om het verzamelen van deze gegevens te beperken. Deze settings moeten dus actief door de gebruiker worden aangepast.

Voorlichting / Veilig handelen
Waar E-Bay duidelijk op elke pagina laat zien hoe je veilig moet handelen en wat E-Bay doet om je te beschermen daar moet je bij Marktplaats heel goed zoeken naar meer informatie over het veilig handelen. Als je goed zoekt kom je bij de volgende infographic:

Deze hele infographic is gestoeld op het initiatief van de gebruiker. De gebruiker moet kritisch zijn, een beeld vormen van de (ver)koper door zelf onderzoek te doen en doe vooral ook zelf even aangifte bij de Politie als het dan toch mis gaat. Maar… waar is Marktplaats dan in dit verhaal? Marktplaats is de bemiddelaar ofwel het medium en wil verder bij voorkeur niet al te veel “gezeur” hebben.

Wel relatief nieuw is de “gelijk oversteken” service. Het idee hierachter is dat het geld pas wordt overgemaakt als het pakket is ontvangen. De koper betaald aan Marktplaats, de verkoper ziet dat dit gedaan is en stuurt het pakket op en deelt de track & trace code. Wanneer het pakket ontvangen is moet de koper dit aangeven en wordt het geld doorgestort naar de verkoper. Krom is dan weer wel dat wanneer het pakket niet binnen 7 dagen ontvangen is, de koper dit zelf moet aangeven. Vergeet de koper dit dan wordt het geld alsnog overgemaakt. Wat echter ook gebeurt (en dat heb ik ondertussen al regelmatig gehoord) is dat er wel een pakket wordt opgestuurd maar met een ondeugdelijk product. Om dat het pakket netjes via de track & trace is verstuurd en is ontvangen dan nog heeft de verkoper recht op zijn centjes en maakt Marktplaats die over. O, ja. De dienst kost ook nog 0.40 cent iDeal kosten en 3% van het overeengekomen aankoopbedrag. Dure optie voor iets wat niet feilloos werkt. Waarom geen echter intermediair. Geld en pakketje naar Marktplaats. Marktplaats controleert het product en stuurt het pakket door als het goed bevonden is en maakt ook dan pas het geld over. Die service zou wel gebruikt worden, zelfs als hij significant duurder zou zijn.

Beoordelingen
Er zijn een paar zaken waarmee je wel een bepaalde waarde kunt geven aan de betrouwbaarheid aan de (ver)koper. Allereerst is dit de tijd dat een gebruiker al actief is op Marktplaats. Als een gebruiker al jaren actief is op Marktplaats dan kan dit aantonen dat het een legitieme gebruiker is.

En het tweede punt is de waardering die een gebruiker ontvangt van andere mensen. Dit geeft overigens geen 100% zekerheid. Met deze gegevens wordt ook vaak gesjoemeld en Marktplaats heeft niet de mogelijkheid om de gebruikers na te kijken die een recensie hebben achtergelaten. Het blijft altijd de vraag of dit legitieme gebruikers zijn of dat dit “spoofed” accounts zijn.

Een ander leuk feitje. Als je bent opgelicht op Marktplaats dan schrijft Marktplaats het volgende:

”Heb je voor een product betaald maar heb je deze niet ontvangen, dan kunnen wij er niet voor zorgen dat jij het geld weer terugkrijgt. Wij spelen ook geen rol in schadebemiddeling tussen kopers en verkopers.”

Kortom… bedankt Marktplaats voor alle tools en hulp die geboden worden om fraude en oplichting tegen te gaan. Is het zo moeilijk om een speciaal “oplichtingsportaal” op te richten waarbij in ieder geval de juiste hulp geboden wordt. Laat mensen een aantal stappen doorlopen om te kijken wat ze het beste kunnen doen. Dit kan digitaal en men ontvangt in ieder geval een duidelijk antwoord. Daarnaast zijn de geboden tools behulpzaam tot een bepaalde hoogte. Ze geven vooral het gevoel van “schijnveiligheid” en persoonlijk denk ik dat er veel meer hulp vanuit het Marktplaats medium kan komen. Geef gebruikers b.v. de mogelijkheid zich door Marktplaats te verifieren. Laat gebruikers b.v. betalen om Marktplaats een basisscan op de persoon te doen (VOG / ID scan). Bij goedkeuren wordt een gebruiker een zogenaamde “verified user”. Dit zou alweer meer vertrouwen geven bij een potentiële (ver)koper. En zo zijn er veel meer ideeën en constructies te verzinnen om fraude te voorkomen maar Marktplaats wilt volledig onafhankelijk blijven en een platform bieden om goederen te verkopen. Dit is jammer maar wel de realiteit. En zolang we dat onder ogen zien kunnen we erop anticiperen.

Een goed leerpunt is om een aantal voorbeelden aan te halen van fraude en misdaad waarbij Marktplaats een centrale rol heeft. Door kennis te nemen van onderstaande frauduleuze praktijken kun je jezelf hier ook beter tegen wapenen:

Marktplaats Fraude

Overval:
Door de combinatie van verkoop aan huis (ophalen) en de verkoop van dure producten (sierraden, antiek etc.) loop je de kans om overvallen te worden. Er zijn meerdere verhalen bekend van mensen die tijdens het ophalen overvallen worden of dieven die tijdens “het inspecteren van het product” goed kijken wat je nog meer in huis hebt staan en later terugkomen. Ook zijn er gevallen bekend van personen die je aan de voordeur bezighouden terwijl men via de achterdeur je spullen weghaalt. Recentelijk hoor ik ook geregeld dat een meisje binnenkomt en de spullen bekijkt. Als alles goed bevonden is belt ze “haar vader” voor het geld. Vader is echter niet alleen en ontvreemd vervolgens de spullen (en meer) met geweld. Er zijn legio voorbeelden van gepleegde overvallen die tot stand komen via Marktplaats.

Bankfraude:
Slimme oplichters zorgen er met namaak-apps voor dat ze je oplichten waar je bijstaat. Ze gebruiken b.v. een valse namaak bank-app waarmee het “lijkt” alsof ze een betaling overmaken. Of ze maken gebruik van een vervalste “Tikkie” website. Ze vragen je om in te loggen op de Tikkie website en om 1 cent over te maken. Vervolgens legen ze je hele bankrekening. Slimme smeerlappen…die oplichters!

Foto van je bankpas of ID:
Om vertrouwen te winnen wordt er soms een foto van je bankpas of ander ID bewijs gevraagd. Trap hier niet in. Als men een foto van je bankpas of ander ID heeft kan men deze namaken en op allerlei manieren misbruiken (ja, zelfs zonder pincode).

Verkopen buiten Marktplaats om:
Wanneer een potentiele koper vraagt om buiten het Marktplaats medium zaken te doen moet je ook argwaan krijgen. Vaak wordt het eerste contact al buiten Marktplaats om gelegd (b.v. via WhatsApp) en anders zal later gevraagd worden om het contact elders voort te zetten. Dit meestal in de trend van “ik heb slechte ervaringen met Marktplaats…. Blah blah blah”. Vervolgens zal de verkoper met een nepsite gelokt worden om persoonlijke informatie (vaak bankinformatie) vrij te geven.

Namaak producten:
Heel vaak denk je een mooie deal te maken maar blijkt na goede inspectie dat de deal helemaal niet zo goed was. Je hebt een vervalsing ofwel een namaak product gekocht. Dit zien we ook vaak bij telefoons, kleding en sierraden (met name horloges). Verifieer altijd eerst goed alvorens je (merk) producten aanschaft.

Geen producten:
Erger nog dan het ontvangen van een namaak product is het helemaal niet ontvangen van een gekocht product. Ook dit komt helaas nogal regelmatig voor. Zorg dus dat je de verkoper zo goed mogelijk verifieerd. Weet ook dat de meeste banken geen naam-nummer controle meer uitvoeren waardoor je nog sneller geld overmaakt naar een malafide bankrekening zonder hier melding van te krijgen.

Bedreigen:
Tot slot komen bedreigingen ook regelmatig voor. Zeker als men via Marktplaats je adres heeft weten te achterhalen. Ga niet in op bedreigingen en raadpleeg altijd te politie.

En bovenstaande voorbeelden zijn nog maar een wilde greep uit de put van Marktplaats ellende.

Marktplaats en Veilig Verkopen

Als het medium weinig hulp biedt en de criminelen ontzettend vindingrijk zijn dan kun je ervoor kiezen om niets meer via Marktplaats te verkopen of om een aantal regels te hanteren. Deze regels zijn niet ideaal voor ieder scenario maar toch slim om ze te overwegen;

Als Verkoper

• Laat dure spullen nooit thuis ophalen. Doe dit middels verzending of een afspraak op een publieke locatie. Als je toch kiest voor thuis ophalen zorg dan dat je niet alleen thuis bent en dat je de koper in de gang kunt helpen. Ga nooit met de potentiele koper het hele huis door. Dat is vaak nergens voor nodig.
• Zorg ervoor dat het geld is overgemaakt alvorens je de producten oversteekt.
• Probeer zoveel mogelijk onderzoek te doen naar de persoon via Social Media e.d. Een sociaal beeld zegt vaak iets over de persoon. Gebruik dit als indicator maar hou er rekening mee dat er online volledige profielen bestaan die fake zijn.
• Controleer of de tegenpartij bekend is bij de Politie.
• Zorg ervoor dat gesprekken alleen via Marktplaats gaan en niet via een ander medium.
• Stuur nooit geen foto’s van ID bewijzen / bankpassen.
• Accepteer geen bewijs van overschrijving. Deze “bewijzen” kunnen vervalst zijn.
• Gebruik altijd het rating systeem van Marktplaats. Kijk hoe lang de koper al actief is en of deze positief beoordeeld is door andere Marktplaats gebruikers.
• Geef nooit je mobiele nummer of pas bij voldoende interesse en na het uitvoeren en goedkeuren van bovenstaande stappen.

Als Koper:

• Als de aanbieding te mooi lijkt om waar te zijn… ben alert.
• Probeer zoveel mogelijk onderzoek te doen naar de persoon via Social Media e.d. Een sociaal beeld zegt vaak iets over de persoon. Gebruik dit als indicator maar hou er rekening mee dat er online volledige profielen bestaan die fake zijn.
• Controleer of de tegenpartij bekend is bij de Politie.
• Stuur nooit geen foto’s van ID bewijzen / bankpassen.
• Maak nooit vooraf 1 cent over (niet via Tikkie en ook niet via een ander medium).
• Tussen 12 uur ’s nachts en 8 uur ’s ochtends controleert Marktplaats geen dubieuze advertenties. Zo kunnen oplichters soms wel een halve dag actief zijn voordat hun account wordt geblokkeerd.
• Upload een foto van het te kopen artikel op Google Images. Google zoekt dan soortgelijke foto’s. Komt dezelfde foto nogmaals voor ben dan op uw hoede.
• Gebruik als betaalmethode altijd Paypal en eventueel de “Gelijk Oversteken” dienst van Marktplaats.
• Gebruik altijd het rating systeem van Marktplaats. Kijk hoe lang de verkoper al actief is en of deze positief beoordeeld is door andere Marktplaats gebruikers.
• Geef nooit je mobiele nummer of pas bij voldoende interesse en na het uitvoeren en goedkeuren van bovenstaande stappen.

En mocht je iets verdachts zien, meld het dan bij Marktplaats. Marktplaats zal de advertentie controleren en verwijderen.

Conclusie

Ik hoop dat deze post je niets nieuws vertelde en dat je op de hoogte was van bovenstaande zaken. Fraude en oplichting is niets nieuws en bestaat al sinds de oprichting van Marktplaats. Echter worden de criminelen steeds inventiever en wordt het steeds lastiger om (nieuwe) criminele zaken te herkennen. Ook hier is de menselijke wil om te vertrouwen vaak de boosdoener van alle ellende. Marktplaats is een mooi medium en werkt prima, maar ik ben van mening dat Marktplaats veel meer kan doen om hun (ver)kopers bij te staan tijdens de aan- en verkoop van hun producten. Het is niet dat ze de afgelopen jaren helemaal stilgezeten hebben maar ze blijven toch een beetje het “uitzonderlijke broertje” in de familie.

Vond je deze post interessant, laat het me dan weten middels een berichtje, share of like. Ik zal nieuwe oplichtingsmethodes die me te oren komen blijven delen door deze post uit te breiden.